Jerzy 'Jurek' Kukuczka, the famous Polish climber, has entered mountaineering history as ‘the second man to conquer all 14, 8000ers” after Reinhold Messner, lost on Lhotse in 1989.

There have been a lot of rivalries surrounding Everest over the years, some so subtle they went unnoticed, some so blatant they erupted into a full-fledged battle-of-wills at base camp. Few however endured as long or seemed as heroic as the battle between Jerzy "Jurek" Kukuczka and Reinhold Messner during the early 80s. Both men were attempting to be the first climber to summit all 14 peaks in the world over 8,000 meters.

While Messner would finish a year ahead of Kukuczka, it would take Messner 16 years to complete this feat compared to only 8 for Kukuczka.

Kukuczka was born in Katowice (Poland) in 1948, and died attempting the South Face of Lhotse on October 24, 1989 at an altitude of about 8200 meters. A second-hand rope he had picked up in a market in Katmandu snapped during the climb plunging him to his death. During his quest for the 14 summits Kukuczka would establish nine new routes and would perform one solo summit, four in alpine style, and four during the winter. In fact given that Kukuczka established so many new routes and made many of his ascents during the winter combined with operating from an impoverished communist country (Kukuczka's equipment was often hand-made and clothes second-hand) many consider his achievement to be greater that Messner's.

On May 19, 1980 Kukuczka and Andrzej Czok (on the Polish National Expedition led by Andrezej Zswada) established a new Everest route by following the South Pillar on the right-hand edge of the Southwest Face.

It is one of 15 established routes.

His 8000-meter climbs included:

1979 - Lhotse

1980 - Mount Everest

1981 - Makalu (solo)

1982 - Broad Peak

1983 - Gasherbrum II

1983 - Gasherbrum I

1984 - Broad Peak

1985 - Dhaulagiri

1985 - Cho Oyu

1985 - Nanga Parbat

1986 - Kangchenjunga

1986 - K2

1986 - Manaslu

1987 - Annapurna I

1987 - Shishapangma

1989 - Lhotse Unclimbed South Face in winter (died)

My Vertical World : Climbing the 8000-Metre Peaks by Jerzy Kukuczka

Był WIELKI w czasach gdy w Polsce, jego ojczyźnie, wszystko było małe.. gdy walczyło się z komuną.. gdy walczyło się o chleb dnia powszedniego.. ON wbrew wszystkiemu zdobywał szczyty i często mieszkał na Dachu świata.. za swą miłość do gór zapłacił wielka cenę.. zapłacił swoim życiem!!!!...
Jerzy Kukuczka - (24 marca 1948 - 24 października 1989) urodzony w Katowicach polski alpinista i himalaista, jako drugi człowiek na Ziemi zdobył Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie 14 szczytów o wysokości ponad 8 tysięcy metrów, (pierwszy był Reinhold Messner, któremu zajęło to 16 lat, Kukuczce zaledwie 8).

Spośród 14 ośmiotysięczników, które zdobył w latach 1979-1987na 11 z nich wszedł nowymi drogami (poza swoim pierwszym ośmiotysięcznikiem wspinał się albo w ekstremalnie ciężkich warunkach zimą albo nowymi trasami), 5-krotnie w stylu alpejskim,na 4 - po raz pierwszy zimą, na 1 szczyt samotnie - żaden inny zdobywca14 ośmiotysięczników nie może pochwalić się takim bilansem. Dokonał rzeczy niebywałej – w ciągu niespełna półtora roku (21 stycznia 1985 r.– 18 lipca 1986 r.) zdobył pięć ośmiotysięczników, z czego aż trzy zimą, na dwóch zaś, także na K2, wytyczył nowe, niezwykle trudne drogi.Wolno aklimatyzował się, za to słynął z ogromnej wytrzymałości psychicznej i fizycznej. Jego partnerami byli m.in. Wojciech Kurtyka, Artur Hajzer oraz Ryszard Pawłowski.

W szkole średniej uprawiał też przez pewien czas podnoszenie ciężarów, aż do momentu kiedy dostał zakaz lekarski uprawiania tego sportu.

W 1988 na Igrzyskach Olimpijskich w Calgary wraz z Reinholdem Messnerem nagrodzony srebrnym medalem olimpijskim.Reinhold Messner odmówił przyjęcia medalu uzasadniając swój gest tym,że uważa alpinizm za twórczość, a nie rywalizację. Kukuczka przyjął medal, ponieważ w wyczynowym wspinaniu widział sportowe wartości co niejednokrotnie podkreślał. "W alpinizmie, jak w szachach - mówił -jest miejsce na swego rodzaju twórczość i sportową rywalizację. Gdyby jej zabrakło, być może nigdy bym się nie wspinał." "Mnie nie wystarczy być tylko w górach - dodał później - nie wystarczy być na wyprawie.Uważam, że jeżeli się podchodzi pod górę, to z jakimś celem, a tym celem jest wejść na tę górę." Poczta Polska wydała okolicznościowy znaczek, który został zaprojektowany przez J.Konarzewskiego. Na znaczku można zobaczyć panoramę Himalajów, podobiznę Kukuczki i jego olimpijskiego medalu.

Zginął na wysokości 8 300 metrów 24 października 1989 podczas wejścia na Lhotse nową drogą przez słynną, niezdobytą wówczas południową ścianę. Szczyt atakował wspólnie z Ryszardem Pawłowskim.Kukuczka wspinał się jako pierwszy i tuż przed granią szczytową odpadł.Lina nie wytrzymując obciążenia, pękła, a wspinacz spadł w przepaść. Po odnalezieniu ciała pochowano go w lodowej szczelinie, nieopodal miejsca upadku. Tablica pamiątkowa została umieszczona w Chukung nieopodal południowej ściany Lhotse a także na Symbolicznym Cmentarzu Ofiar Tatr pod Osterwą.

Najważniejsze osiągnięcia wspinaczkowe

Tatry

• 20 lutego 1971 - pierwsze zimowe przejście drogi przez tzw. Grzybek na północnej ścianie Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego (wraz z Danutą Gellner-Wach, Januszem Skorkiem i Zbigniewem Wachem)
• 16-18 kwietnia 1971 - pierwsze zimowe przejście drogi zwanej dziś "Kurtykówką" na wschodniej ścianie Małego Młynarza (z Jerzym Kallą i Zbigniewem Wachem)
• 22 lipca 1971 - pierwsze polskie przejście "Drogi Pająków" na północnej ścianie Wołowej Turni z Januszem Skorkiem i Markiem Piekutowskim
• 3-6 stycznia 1972- pierwsze przejście zimowe "direttissimy" północno-wschodniej ściany Małego Młynarza wraz z Tadeuszem Gibińskim i Zbigniewem Wachem
• 23-24 czerwca 1972 - poprowadził nową drogę na Małym Młynarzu (Wielkim Kominem) wraz z Danutą Gellner-Wach, Zbigniewem Wachem i Januszem Skorkiem
• 8 lutego 1977 - wytyczył nową drogę północnym filarem Małego Durnego Szczytu z Andrzejem Machnikiem.

Dolomity

• 1972 Torre Trieste - Direttissima del Polacci, pierwsze wejście
• 1972 Cima Bancon - filarem, pierwsze wejście
• 1972 Marmolada - "Via del Ideale", pierwsze zimowe wejście

Alpy

• 19 lipca 1973 z M. Łukaszewskim dokonali pierwszego polskiego przejścia drogi "Aureille-Fentren" na Aiguille du Moine
• 22 lipca 1973 podczas tego samego wyjazdu, z tym samym partnerem przeszli jako pierwsi Polacy "Drogę Paryżan" na La Pell w masywie Vercors
• 6 sierpnia 1973 roku wraz z M. Łukaszewskim, B. Kozłowską i J. Kurczabem przeszedł drogę "Major" na wschodniej ścianie Mont Blanc
• 12-14 sierpnia 1973 poprowadził nową drogę na Petit Dru (z M. Łukaszewskim i Wojciechem Kurtyką)
• 3-4 sierpnia 1975 z M. Łukaszewskim i W. Kurtyką poprowadził nową drogę na północnej ścianie Pointe Hélene w Grandes Jorasses.

Bułgaria

• 1971 Riła - Diabelskie Igły (nową drogą)

Alaska

• w dniach 20-26 lipca 1974 roku wspinał się zachodnim żebrem południowej ściany na Mount McKinley (6198 m n.p.m.), gdzie doznał poważnych odmrożeń.

Alpy Nowozelandzkie

• 1981 Malte Brum - środkiem ściany południowej nową drogą
• 1981 Malte Brum - zachodnią ścianą, nową drogą

Hindukusz

• 1 sierpnia 1976, samotnie, nową drogą zdobył Kohe Awal (5800 m n.p.m.)
• 10-11 sierpnia 1976 wraz z J. Barankiem, S. Cholewą i H. Natkańcem weszli od południowego wschodu na Kohe Tez (7015 m n.p.m.)
• 9 sierpnia 1978 z Tadeuszem Piotrowskim i M. Wroczyńskim nową drogą pokonali Tirich Mir East (7692 m n.p.m.)
• 11 sierpnia 1978 roku z partnerami ze wspinaczki na Tirich Mir East wszedł na Bindu Ghul Zom (6340 m n.p.m.).

Korona Himalajów i Karakorum

• 4 października 1979 - Lhotse drogą klasyczną z Andrzejem Czokiem, Andrzejem Heinrichem i Januszem Skorkiem w ramach wyprawy Klubu Wysokogórskiego z Gliwic, styl alpejski, bez tlenu
• 19 maja 1980 - Mount Everest nową drogą z Andrzejem Czokiem
• 15 października 1981 - Makalu nową drogą, pierwsze solowe wejście w Nepalu, bez tlenu, styl alpejski
• 30 lipca 1982 - Broad Peak drogą klasyczną w stylu alpejskim z Wojciechem Kurtyką oraz 17 lipca 1984 trawers całego masywu Broad Peak w stylu alpejskim z Wojciechem Kurtyką, bez tlenu
• 23 lipca 1983 - Gasherbrum I, nową drogą razem z Wojciechem Kurtyką, styl alpejski, bez tlenu
• 1 lipca 1983 - Gasherbrum II, nową drogą razem z Wojciechem Kurtyką, pierwsze wejście wschodnią granią, styl alpejski, bez tlenu
• 21 stycznia 1985 - Dhaulagiri, pierwsze zimowe wejście, wraz z Andrzejem Czokiem, bez tlenu
• 13 lutego 1985 - Cho Oyu, zimowe wejście wraz z Andrzejem Heinrichem, południową ścianą, bez tlenu
• 13 lipca 1985 - Nanga Parbat, nową drogą, towarzyszyli mu Carlos Carsolio, Andrzej Heinrich i Sławomir Łobodziński, wschodnim filarem, bez tlenu
• 11 stycznia 1986 - Kangchenjunga, pierwsze zimowe wejście, wraz z Krzysztofem Wielickim, bez tlenu, od południowej strony
• 18 lipca 1986 - K2, nową drogą (środkowym filarem południowej ściany - droga do dziś nie powtórzona!) z Tadeuszem Piotrowskim, styl alpejski, bez tlenu
• 10 listopada 1986 - Manaslu, nową drogą, w stylu alpejskim z Carlosem Carsolio i Arturem Hajzerem, bez tlenu
• 3 lutego 1987 - Annapurna I, pierwsze zimowe wejście z Arturem Hajzerem, bez tlenu, od północnej strony
• 18 września 1987 - Shisha Pangma, nową drogą, w stylu alpejskim z Arturem Hajzerem, bez tlenu, zachodnią granią

Inne

• 1983 Gasherbrum_I (8068 m)- północno-zachodnią ścianą, nowa droga, styl alpejski, bez tlenu
• 24 czerwca 1983 - Gasherbrum II East (7772 m)
• 16 lipca 1984 wraz z Wojciechem Kurtyką zdobył Broad Peak Middle (8006 m)
• 1984 Biarhedi (6759 m) - pierwsze wejście na szczyt, styl alpejski, solo, bez tlenu
• 1987 Yebokalgan Ri (7365 m) - zachodnią granią, pierwsze wejście na szczyt, bez tlenu, styl alpejski
• 1987 Shisha Pangma West(7950 m) - zachodnią granią, pierwsze wejście, styl alpejski, bez tlenu
• 13 października 1988biorąc udział w wyprawie Klubu Wysokogórskiego z Katowic, wszedł zArturem Hajzerem na Annapurnę I East (8010 m). Dokonali tego w stylu alpejskim, wytyczając od południa nową drogę.
• 24 października 1989 podczas wyprawy Śląskiej Grupy Himalajskiej wspinał się z Ryszardem Pawłowskim południową ścianą Lhotse. Odpadł od ściany i spadł w przepaść.

Książki

• Na szczytach świata (Krajowa Agencja Wydawnicza, Katowice 1990), ISBN 830303166X, (wyd.2 Kraków, 1996), ISBN 8386219289
• Mój pionowy świat czyli 14 x 8000 metrów (1995), ISBN 1899397094
• Ostatnia ściana (Agencja Reklamowa KOMPLET, Katowice 1999), ISBN 8391226808.